System nauczania
Patrząc na obecny system nauczania, już na pierwszy rzut oka widać, że daleko mu do systemu przekazującego praktyczną wiedzę i umiejętności przydatne w codziennym życiu.
Na VII Kongresie Edukacji Finansowei Przedsiębiorczości jaki miał miejsce w ostatnich dniach padło wiele pozytywnych deklaracji odnośnie przyszłości edukacji młodzieży w obszarze finansów.
Już teraz podejmowanych jest wiele pożytecznych inicjatyw, jednak ich skala wciąż jest zbyt mała
i dociera zaledwie do nielicznej grupy uczniów.
Wiele instytucji finansowych jak m.in. banki ma swoje programy edukacyjne, fundacje i jednorazowe akcje edukacyjne, poprzez które edukują i oswajają młodych ludzi z finansami.
W tegorocznym badaniu „Poziomu wiedzy finansowej Polaków”, przeprowadzanym corocznie przez CBM Indicator na zlecenie i przy współpracy merytorycznej z Fundacją Warszawski Instytut Bankowości oraz Fundacją GPW, tylko 31% Polaków uważa swoją wiedzę ekonomiczna jako dobrą
i bardzo dobrą, 38% jako małą i słabą.
Z badania wynika, że wciąż jest wiele do zrobienia w tym zakresie.
Aby to zmienić i podnieść poziom tak ważnej dla dobrego i świadomego podejmowania decyzji finansowych przez każdego Polaka decyzji, podpisano porozumienie o partnerstwie w zakresie inicjatyw na rzecz ustanowienia roku 2024 rokiem edukacji ekonomicznej.
Sytuacja ekonomiczna
Sytuacja ekonomiczna, a także niewiedza jaka towarzyszy polskiemu społeczeństwu powodują niewielką zdolność do oszczędzania, najniższą w Europie, a co za tym idzie skłonność do szybkiego zadłużania się i brak odpowiedzialności za budowanie bezpieczeństwa finansowego.
Społeczeństwo ukierunkowane jest na konsumpcjonizm z niską stopą inwestycji.
Fakt ten potwierdza, wbrew wielu opiniom tzw. ekspertów, m.in. kiepską kondycję gospodarki.
Dlatego tak ważne są działania edukacyjne. W świetle rosnącej inflacji konieczne jest przemodelowanie sposobów zarządzania budżetem domowym, a także, dla wielu, znalezienie dodatkowych źródeł dochodu. Podpisane podczas Kongresu Porozumienie mające na celu zwiększenie dostępu do rzetelnych informacji ekonomicznych z pewnością przyczyni się do wzrostu zaufania do instytucji finansowych i poczucia bezpieczeństwa wśród osób szukających bezpiecznych rozwiązań finansowych.
Inflacja
Już teraz, w dobie wysokiej inflacji i niestabilnych stopach procentowych, wyraźnie zauważalny jest potężny spadek wniosków na kredyty hipoteczne. W ostatnim okresie, w szczytowym momencie wnioski kredytowe opiewały na 8mld złotych, obecnie jedynie na ok.2mld.
Niepokojącym zjawiskiem jest przesunięcie wniosków na kredyty gotówkowe i ratalne, co może przyczynić się kłopotów z wypłacalnością i płynnością finansową.
To kolejny powód by postawić nacisk na edukację finansową, zrozumienie instrumentów finansowych i konsekwencji korzystania z nich.
Edukacja
Czy banki edukują swoich Klientów?
Czy tłumaczą wskaźniki długoterminowe i koszty jakie wiążą się z podjęciem zobowiązania kredytowego?
Bankowcy wyraźnie już zauważyli, że kredytobiorcy zaczynają stosować ekonomię umiaru i nie biorą kredytów hipotecznych z tzw. „górką” na wyposażenie nieruchomości, raczej koncentrują się na bezpiecznym minimum.
W świetle wciąż niewielkiej wiedzy finansowej Polaków konieczne jest budowanie przez m.in. banki zaufania, edukowanie i budowanie zamożności, co jest w interesie wszystkich stron.
Tylko kiedy społeczeństwo bogaci się, banki mogą dobrze prosperować.
Ważne są proste komunikaty i uproszczone procedury, które pozwolą zrozumieć złożone mechanizmy świata finansów. Każdy kupujący produkty finansowe powinien rozumieć w co lokuje pieniądze.
Nowy przedmiot
Jest to jeden z powodów, dla którego planowane jest wprowadzenie do szkół nowego przedmiotu – biznes i zarządzanie.
Czy nasza kadra pedagogiczna jest gotowa na takie wyzwanie?
Czy będzie umiała przekazać praktyczną i przydatną wiedzę młodzieży?
Skąd będą czerpać informacje o zarządzaniu biznesem?
Czy to może się udać?
Poza programem dla młodzieży, ważne jest również edukowanie dorosłych i dostarczanie im wiarygodnych informacji m.in. na temat inflacji, instrumentów finansowych i systemu emerytalnego.
Pomyśl jak osobiście odczuwasz inflację? Czy wskaźniki podawane do publiczne wiadomości są spójne z tym co odczuwasz w swoim portfelu?
Z pewnością nie, gdyż koszyk produktów z jakiego każdy z nas korzysta różni się.
Statystyczna inflacja GUS jest dość sztucznym wytworem dla przeciętnego Polaka.
Jak sobie z nią radzić w domowym budżecie?
Wg badania „Rozumienie świata finansów wśród kobiet”, przeprowadzonego w styczniu i lutym przez VISA, wynika, że 48% kobiet dobrze czuje się w zarządzaniu budżetem domowym i swobodnie gospodaruje finansami domowymi. Kobiety z natury są mniejszymi ryzykantkami, dlatego dbają o ochronę i lepiej sobie radzą z zarządzaniem pieniędzmi.
Jednak bez edukacji finansowej nie da się poprawiać efektywności i bezpieczeństwa tego zarządzania. Do tego brak elementarnej wiedzy powstrzymuje świadome decyzje inwestycyjne.
Często giełda i jej mechanizmy są traktowane jak wiedza tajemna. Wciąż niewiele osób wie, że można zarabiać również na spadkach.
Poziom wiedzy finansowej ma wpływ na poziom sprzedaży produktów finansowych. Podczas Kongresu zauważono też konieczność pracy nad przekonaniami na temat pieniędzy i konieczność modyfikacji produktów dla młodych ludzi oraz odczarowanie języka ekonomii. Można to zrobić poprzez odpowiednie formy komunikacji-gry, filmy i symulacje, aby zachęcić społeczeństwo do praktykowania i doświadczania mechanizmów obecnych na rynku finansowym.
Niezbędne do tego jest nabywanie kompetencji takich jak kreatywność, zarządzanie projektami, współpraca zespołowa itp.
Nauczyciele
I tu ponownie wraca pytanie-czy nauczyciele, którzy zostaną wyznaczeni do nauczania nowego przedmiotu biznes i edukacja są gotowi na kształtowanie przedsiębiorczych postaw wśród młodzieży? Czy mają odpowiednie kompetencje, aby przygotować młodych ludzi do zdawania tego przedmiotu na maturze?
Czy będą umieli pokierować młodych ludzi do miejsc, gdzie Ci znajdą odpowiednie treści, symulacje i przykłady z życia wzięte, a przede wszystkim zachętę, by być przedsiębiorczym i aktywnym uczestnikiem rynków finansowych?